بیمه اختیاری چیست؟
تقریبا کم و بیش با معنا و مفهوم بیمه و کاربرد آن در زندگی آشنایی دارید اما این که تصمیمی بگیرید از بیمه اجباری استفاده کنید یا تحت پوشش بیمه های اختیاری در بیاید به شما و شرایطتتان بستگی دارد. اگر هنوز برای خرید بیمه اقدام نکرده اید و اطلاعاتی در مورد انواع بیمه ندارید، بهتر است برای انتخاب شرکت و سازمان بیمه مورد نظر خود، با این سوال شروع کنید که بیمه اختیاری چیست؟ چه کاربردی در زندگی دارد؟ فواید و شرایط آن چیست؟ و ….
به طور کلی بیمه اختیاری برای کسانی ارائه می شود که تحت پوشش هیچ گونه بیمه ای نیستند و کسی که قصد خرید بیمه اختیاری را دارد باید به یکی از شعبه های سازمان تامین اجتماعی مراجعه کنید و با ارائه درخواست کتبی، اسناد و مدارک به شعبه مورد نظر، قراردادی را جهت استفاده از خدمات بیمه اختیاری منعقد کنید. شخصی که تحت پوشش بیمه اختیاری قرار می گیرد، مشمولی قوانین مربوط به بیمه اختیاری می شود. قابل ذکر است که بیمه اختیاری زیر مجموعه ای از بیمه خویش فرما می باشد که یکی دیگر از زیرمجموعه های این بیمه، بیمه صاحبان حرف و مشاغل نام دارد که می توانید در مورد آن اطلاعات کسب کنید.
تفاوت بیمه اختیاری و اجباری
در سازمان تامین اجتماعی دو نوع بیمه اجباری و اختیاری وجود دارد که به طور معمول بیمه اجباری شامل کارمندان، کارگران و کارفرمایان می شود، اما بیمه اختیاری که به نام خویش فرما هم شناخته شده است مشمول افرادی می شود که کارفرمایی ندارند و بیمه اجباری ندارند. این افراد برای خود کار می کنند و خود را تحت پوشش بیمه های مختلف مانند بیمه درمان تکمیلی در می آورند.
مهم ترین تفاوت بیمه اجباری با بیمه های اختیاری در اجباری بودن آن ها و وجود یک رابطه کاری و اشتغال فرد در کارگاه و اماکن دیگر می باشد. یکی دیگر از انواع بیمه سازمان تامین اجتماعی، بیمه بیکاری نام دارد و این بیمه زمانی اجرایی می شود که فرد نزد سازمان تامین اجتماعی سابقه بیمه داشته باشد و به صورت غیر ارادی بیکار شده باشد اما اگر به دلیل انجام تخلف و محکومیت قضایی شغل خود را از دست بدهد شامل بیمه بیکاری نمی شود.
به همین دلیل یکی دیگر از تفاوت های بیمه اختیاری و اجباری در این است که بیمه بیکاری فقط به افرادی که بیمه اجباری را داشته باشند تعلق می گیرد و شخصی که بیمه اختیاری دارد نمی تواند از خدمات بیمه بیکاری استفاده کند زیرا این افراد دارای کارفرما نیستند و به همین دلیل غرامت دستمزد ایام بیکاری را دریافت نمی کنند.
از دیگر تفاوت های مهم بیمه های اجباری و اختیاری موضوع پرداخت هزینه های بیمارستان است، که کسانی که دارای بیمه اختیاری هستند باید 10 درصد از هزینه ها را تحت عنوان فرانشیز به بیمارستان پرداخت کنند اما افرادی که مشمول بیمه اجباری هستند، تمامی هزینه ها برایشان رایگان است و هیچ مبلغی به بیمارستان های تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی پرداخت نمی کنند.
شرایط و خدمات بیمه خویش فرما
افرادی که دارای بیمه اختیاری هستند، همانند بیمه های اجباری می توانند موارد زیر را دریافت کنند:
- مستمری بازنشستگی
- فوت یا از کار افتادگی خدمات درمانی
- هزینه کفن و دفن
- کمک هزینه ازدواج
- غرامت دستمزد ایام بارداری و بیماری
و ….
در بیمه های اختیاری یا خویش فرما، دولت پرداخت 3 درصد حق آن را متعد شده که در صورت بروز اختلاف و مشکل می توانید به دیوان عدالت اداری مراجعه کرده و از سازمان تامین اجتماعی شکایت کنید.
در بیمه اختیاری محدودیت سنی وجود دارد به این گونه که افرادی که قصد خرید بیمه های خویش فرما را دارند باید حداقل یک ماه سابقه بیمه داشته و سن آن ها کمتر از 50 سال باشد، همچنین قابل ذکر است که زنان خانه دار بالای 45 سال نمی تواند بیمه اختیاری را خریداری کنند.
قوانین بیمه خویش فرما
اولین قانون تهیه بیمه اختیاری این است که پرداخت حق بیمه کاملا بر عهده بیمه شده می باشد و فرد موظف است که حق بیمه را در موعد مقرر قرارداد پرداخت نماید، در غیر این صورت بیمه باطل شده و متقاضی باید مجددا درخواست خود را مبنی بر ثبت بیمه ارائه کنند و مراحل مربوط به خرید را طی کنند.
اگر بیمه شدگان خویش فرما یا بیمه اختیاری در کارگاه های مشمول قانون کار و تامین اجتماعی به اشتغال، مشغول باشند؛ به این ترتیب تحت پوشش بیمه اجباری قرار گرفته و یا مشمول صندوق های بیمه دیگری شوند، بیمه اختیاری آن ها قطع شده و این افراد موظف اند که این موضوع را کتبا به سازمان تامین اجتماعی گذزارش دهند تا برای قطع بیمه اختیاری آن ها، زودتر اقدام شود زیرا در این این صورت حق بیمه های دریافتی پس از کسر هزینه های اداری، مسترد شده و سابقه ایجاد شده نیز حذف می شود.
سوالات متداول بیمه اختیاری
شرط سنی برای بیمه اختیاری یا خویش فرما چیست؟ یکی از مهم تری نکات و قوانین تهیه بیمه اختیاری، شرط سنی است که اگر سن متقاضی بیش از 55 سال باشد باید معادل مدت مازاد سنی خود، سابقه حق بیمه را پرداخت نماید. به این صورت که اگر فرد 58 ساله باشد باید سابقه سه سال پرداخت حق بیمه را داشته باشد، اگر 60 ساله باشد باید سابقه پنج سال پرداخت حق بیمه را داشته باشد، اما اگر متقاضیان بیش از ده سال سابقه پرداخت حق بیمه را داشته باشند، شرط سنی برای آن ها صدق نمی کند و می توانند با هر سنی بیمه شوند.
آیا انجام آزمایشات و معاینات پزشکی برای بیمه اختیاری الزامی است؟ در صورتی که متقاضی شرایط سنی و سابقه انعقاد قرار داد بیمه اختیاری را داشته باشد برای انجام معاینات پزشکی به پزشک معتمد سازمان معرفی می شود. اما اگر متقضایانی که هنگام ارائه تقاضا، به مدت نه یا بیشتر از نه ماه از قطع پرداخت حق بیمه آن ها نگذشته باشد از انجام معاینات پزشکی معاف هستند.
آیا متقاضی بیمه اختیاری باید وکیل داشته باشد؟ متقضای بیمه اختیاری می تواند برای انعقاد بیمه اختیاری خود وکیل داشته باشد. در متن وکالت نامه باید موضوع وکالت مبنی در انعقاد قرارداد بیمه به طور دقیق ذکر شود، توجه داشته باشید که قراردادهای وکالتی که به صورت کلی تنظیم شده اند فاقد اعتبار هستند.
جمع بندی
سازمان تامین اجتماعی دو نوع بیمه اختیاری و اجباری را همراه با خدمات و پوشش های درمانی مختلف ارائه می دهد که شما می توانید در صورتی که مشمول بیمه اجباری نباشید، برای خرید بیمه اختیاری یا خویش فرما اقدام کنید.